Het leven op school (1)

Met alle leuke uitstapjes en vakantie zouden jullie bijna vergeten dat we hier het grootste deel van de week ‘gewoon’ aan het werk zijn.
Op verzoek zal ik de komende tijd eens wat updates over school schrijven. Waarschuwing: dat betekent wel dat ik op de voor mij niet onbekende praatstoel ga zitten. 🙂

Het schooljaar loopt van eind januari tot begin december en dus ben ik met de laatste weekjes bezig. In Nieuw-Zeeland doen de leerlingen in de bovenbouw (klas 11 t/m 13) elk jaar een centraal schriftelijk eindexamen. Dat bepaalt samen met alle toetsen die ze eerder in het schooljaar hebben gedaan (repetities bestaan niet, eigenlijk is alles een schoolexamen) of ze genoeg studiepunten hebben om het diploma te halen.

Zittenblijven en slagen

Even in wat meer detail, voor wie het interessant vindt – sla anders een paragraaf over. Normaal gesproken gesproken haal je in klas 11 het diploma op Niveau 1 en de jaren daarna Niveau 2 en 3. Blijven zitten bestaat (net als in de onderbouw) niet. Als je onverhoopt te weinig punten hebt kun je van school gaan, als je tenminste 16 jaar oud bent (dat ben je normaal gesproken aan het einde van klas 11). Een andere optie is om wel in de volgende klas plaats te nemen, maar bepaalde vakken op een Niveau lager te doen. Hoe ze dat roostertechnisch voor elkaar krijgen is mij een raadsel; het komt ook niet heel vaak voor. Als het al gebeurt, is het volgens mij vooral bij Engels en Wiskunde. Dat komt omdat er grofweg twee eisen zijn voor het diploma: je moet een minimum totaal aantal studiepunten hebben, en een (ander) minimum aantal in taal- en rekenvaardigheid. Die laatstgenoemde punten haal je vooral (maar niet uitsluitend) bij respectievelijk Engels en Wiskunde. Net als in Nederland kunnen leerlingen kiezen in welke vakken ze examen doen. Wiskunde is daarbij niet verplicht, zolang je je punten voor rekenvaardigheid maar haalt. Die eisen zorgen voor de Nieuw-Zeelandse variant op een pretpakket: zolang je ergens een paar punten in taal- en rekenvaardigheid haalt en flink wat studiepunten in vakken als “Film” en “Techniek”, hoef je geen enkel punt in bijvoorbeeld Natuurkunde te halen. Dat is toch wel anders dan in Nederland, waar je (toegegeven: kernvakken uitgezonderd) met een cijfer lager dan een 4 altijd gezakt bent – hoewel ik het altijd al bizar vond dat je met een 4 voor een (profiel)vak kunt slagen.

Afscheid

Net als in Nederland beginnen die examens ruim voor het eind van het schooljaar en hebben de leerlingen dan geen lessen meer – 3 van mijn 5 klassen geef ik dus geen les meer. Tijdens een speciale ceremonie namen afgelopen week de leerlingen die volgend jaar niet terugkomen (voornamelijk uit klas 13) afscheid. Dat deden ze onder meer met een haka, een ceremoniële Maori-dans. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is dat geen oorlogsdans. Lees het stukje op Wikipedia maar eens. Hieronder een filmpje van de haka. (Een iets andere versie dan die ik eerder op Facebook deelde.)

https://www.youtube.com/watch?v=25FmofN8Tng

En nu?

Een belangrijk verschil met Nederland is dat ik de examens niet zelf na mag kijken – dat doen speciaal daarvoor opgeleide personen (waaronder of misschien wel voornamelijk) docenten, die daarvoor extra betaald krijgen. Ook het surveilleren mag ik niet doen, daarvoor worden externe krachten ingehuurd. Stel je voor, ik zou stiekem een leerling een antwoord toefluisteren… Wat doe ik die laatste maand dan nog? Mijn 2 onderbouwklassen lesgeven en alvast klussen voor volgend jaar doen, zoals het maken van alle toetsen voor boven- en onderbouw, het schrijven van planningen en andere dingen die in Nederland altijd op de plank blijven liggen. Tenminste, zo is het mij uitgelegd – ik ben benieuwd hoe het in de praktijk uitpakt.

Toetsen

Afgelopen week ben ik vooral druk geweest met het nakijken van de onderbouwtoetsen die begin vorige week zijn afgenomen. Dat zijn toetsen van twee klokuren over álle stof die ze het afgelopen jaar hebben gehad. Voorwaar geen kattenpis! De resultaten die ik tot nu heb gezien vallen me erg tegen – in de les heb ik afgelopen weken veel herhaald, maar kennelijk heb ik mijn leerlingen niet kunnen motiveren dat thuis ook te doen. Ik moet er trouwens bij zeggen dat ze hier op school in elk geval anders aankijken tegen het “leren voor een toets” dan in Nederland. Men gaat er echt vanuit dat het leerproces continu is en er wordt dus nooit moeilijk gedaan over de termijn waarop je toetsen moet aankondigen, het maken van meerdere toetsen in een week (of op een dag), of het meteen inhalen van een toets als een leerling terugkomt van ziekte. Klinkt behoorlijk idealistisch, niet waar? Op de korter termijn is het voor de resultaten misschien niet bevorderlijk. Ik hoor toch wel erg vaak: “Oh, hebben we vandaag een toets?” – al gebeurde sommige leerlingen in Nederland dat ook altijd. Maar misschien meet je zo beter wat leerlingen op middel- of langetermijn echt weten, in plaats van wat ze de avond daarvoor in hun kortetermijngeheugen hebben gestopt.

Op een rijtje

Zoals gezegd kunnen de leerlingen niet blijven zitten en ik vind dat dat (ook bij de eindejaarstoetsen) ervoor zorgt dat sommige leerlingen zich minder inspannen dan ze in Nederland hopelijk zouden doen. Daar is de dreiging van zittenblijven vaak reden voor een eindsprint – al kun je twisten of die zoiets wel een goede motivatie is. Hoe dan ook, de eindejaarstoetsen hebben wel invloed op de klas waar ze volgend jaar inkomen. Hoe dat werkt? Er zijn twee keer twee klassen die een versneld of juist vertraagd programma doen, maar de andere zes (geloof ik – pin me er niet op vast) doen allemaal hetzelfde programma. Sterker nog, bij wiskunde doen ze allemaal dezelfde toets. Je hebt dus geen niveaus als vmbo, mavo, havo en vwo. Dat vind ik nog steeds erg lastig, omdat je 1-mavo dus dezelfde algebra moet uitleggen als 1-atheneum. In de praktijk kom je natuurlijk wel wat minder diep in het curriculum en probeer je de leerlingen uit te leggen op welke vragen ze zich bij de toets moeten concentreren. Hoe dan ook, die indeling in klassen (“streaming”) gaat grofweg met een ranglijst: de leerlingen geordend op schoolprestaties, de bovenste (om en nabij) 24 komen in de topklas, de volgende groep in de klas daaronder, enzovoort.

Tot zover…

Een heel verhaal! Reacties en vragen zijn welkom. Over welke zaken (binnen school) zou je meer willen horen?